2015 yılının belki de en mutlu haberi yılbaşının ertesinde gelmişti. Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Motorlu Araçlar ve Ulaştırma Teknolojileri Bölümü öğretim elemanı ve öğrencileri, beş ayrı modelde elektrikli araçlar üretmişti.(1) İki buçuk yıl süren uzun uğraşlar sonucunda ortaya çıkan otomobiller 2015’in ilk günlerine damgasını vurmuştu. Bu yazımda, üniversitenin ürettiği araçlardan Cumhuriyet modelini inceleyeceğim.
PAÜ’de geliştirilen Cumhuriyet model yerli otomobil, üniversitede üretilen diğer araçlar gibi elektrikle çalışıyor. Aracın gövdesi tümüyle ahşap olduğundan son derece ekolojik bir araç. Gaz pedalı, zımparalanmış mısır koçanından, ön kaputsa güneşte sertleştirilmiş mukavvadan elde edilmiş. Bu aracın beni en çok etkileyen bölümü tavanı. “Aracın tavanı yok ki, nesinden etkilendin?” diyecek olanlar bu aracın düşünsel dinamiklerini hiç anlamamışlar demektir. Bazı tercihler eklenerek, bazı tercihlerse çıkarılarak ortaya konur. Bu aracın tavansızlık özelliği, son model araçların binlerce dolar verilerek alınan sunrooflu modellerinde bile yok. Bulutsuzluk Özlemi’nin Tepedeki Çimenlik şarkısını anımsayın. Sadece gökyüzü. İşte bu araç size bunu vadediyor. Cumhuriyet modeli, arabada bisiklet keyfi sürmek isteyenler için geliştirilmiş, çevreci bir otomobil. Yağmurlu bir günde işe gittiğinizi düşünün:
– Abi ne iş, sırılsıklam olmuşsun.
– Nasıl yağmur yağıyor oğlum dışarıda, görmüyor musun?
– Yeni arabamla geliyorum demiştin. Yoksa arabanın üstü açık mı?
– Arabanın üstü yok ki. Bütçem kısıtlı olduğundan alt segment bir araba alabildim, yani arabanın sadece altı var. Üst donanımlı versiyonunda naylon şemsiye de veriyorlar ancak şu an benim için biraz lüks.
Bu araçla otomobil endüstrisinin uğraştığı temel sorunlardan birisi de ortadan kalkmış oluyor. Yıllardır duymaktan usandığımız, araç iki kapılı mı yoksa beş kapılı mı, dört kapılı mı yoksa hatchback mi soruları artık bitiyor. Çünkü aracın kapısı yok. Peki nasıl gireceğiz bu arabaya diyenler olacaktır. Araca 7/24, isteyen kişi, istediği zaman, istediği biçimde girip oturabilir. Cumhuriyet modeliyle birlikte, benim aracıma bir ben otururum tarzındaki bencil, kapitalist anlayış, artık yerini, yoldan geçen teyzelerin oturup dinlenebildiği, çocukların üzerine oturup direksiyonu kurcalayabildiği sosyal araba modeline bırakıyor.
Araçta emniyet kemeri yok ancak kendi kemerinizi pantolonunuzdan çıkartıp, arkadaki koltuğu da içine alacak biçimde önünüzden bağladığınızda, araçta güven içinde seyredebiliyorsunuz. Aracın standart donanımında sürücü koltuğu bulunmuyor, sadece üzerine beğendiğiniz koltuğu monte edebileceğiniz bir destek borusu konulmuş. Seçim sizin, isterseniz üst donanıma sahip koltuklu bir araç edinebilirsiniz, ya da “ben metrobüsten bir tane söker buna takarım” veya “ben boru üzerinde de gidebilirim” diyebilirsiniz. Aracın standart donanımında sunulmayan bir özellik de sol sinyal lambası. Zaten genellikle sağa döndüğümüz için, sol sinyale nadiren gereksinim duyarız. Aracın kullanım kılavuzunda yazdığına göre, sola dönüş esnasında, aracı kavşağa sokmadan önce ters çevirip, geri giderken sağ sinyali vererek de sol sinyali elde edebiliriz. Aracın güvenlik donanımında standart olarak sunulan frenleriyse aracı durmak istediğinizde devreye girerek otomobili yavaşlatıyor ancak üretici firma özellikle on dakikadan daha fazla süren, uzun mesafeli yolculuklar için, frenlerin sadece zorunlu durumlarda kullanılmasını öneriyor. Araçla birlikte opsiyonel olarak sunulan güvenlik paketi, ağırlıklı olarak muska ve dualardan oluşuyor. Arka bagajda bulunan güvenlik paketinin, kaza anında otomatik olarak devreye girmesi bekleniyor.
Yerli Otomobil – Artılar
- Bagaj: Araç, üzerinde standart bir bagajla geliyor. Tümüyle ahşaptan yapılmış bagaj bölümü beş litrelik kapasiteye sahip ve sürüş esnasında üzerinizde taşımak istemeyeceğiniz cüzdan, cep telefonu gibi gereçleri rahatlıkla alabilecek genişlikte. Ancak, bir kilit mekanizması düşünülmemiş olduğundan, sürüş esnasında üzerinizde taşımak istemeyeceğiniz cüzdan, cep telefonu gibi gereçleri buraya koymamanızda yarar var.
- Direksiyon: Araçta standart olarak sunulan direksiyon ile istediğiniz yöne doğru seyahat edebiliyorsunuz. Aracın daha önceki modellerinde dönüş için araçtan inip, aracı gideceğiniz yöne doğru çevirmeniz gerekiyordu. Cumhuriyet, bu sorunu ortadan kaldırarak kullanıcılarına konforlu bir dönüş imkanı sağlanıyor.
- Tekerlek: M.Ö. 3000 yıllarında, ilk kez Sümerler’in bulduğu tekerlek, Cumhuriyet modelinin de göze çarpan aksesuarlarından. İki buçuk yıllık çalışma sonunda ancak üç tekerlekli modeli geliştirebilen proje ekibi, modelin dört tekerlekli versiyonu için Mezopotamya’da, Sümer uygarlığına ait dört tekerlekli araba kalıntıları üzerinde araştırmalarını sürdürüyor.
- Kaza ve Güvenlik: Günümüzün trafik kazalarında yaşanan en büyük sorunlardan biri de aracın içinde sıkışıp kalmak. Cumhuriyet modeli bu açıdan sorunsuz. Kaza esnasında aracın içinde kalmak isteseniz bile teknik olarak bu mümkün değil.
Yerli Otomobil – Eksiler
- Far: Araç elektrikle yol aldığından, farın açılarak araçtaki enerjinin ışık olarak kullanılması durumunda araç otomatik olarak duruyor. “Hem far yansın, hem araba gitsin” diyenlerin araca bir el feneriyle binmelerinde yarar var. “Peki, farların gücü yeterli mi?” diye soranlar olabilir ancak bu soru yanlış. Çünkü farlar yok. Far bir tane, o da kendini aydınlatıyor.
- Korna: Araçta bir korna olmadığından, çevrenizdeki araçları ve yayaları bağırarak uyarmanız gerekiyor.
Cumhuriyet modelinin tasarımı, hem spor hem de bir aile arabasına yakın. Beyazla kırmızının uyumuna eklenen gece mavisi koltuklar, aracı bir üst kategoriye taşıyor. Araç, kalabalık aileler için biraz küçük gibi görünse de özellikle modern dünyanın tek kişilik aileleri için son derece uygun.
Aşağıdaki fotoğrafta görülen ‘Horoz’ modelini bu yazıda inceleme fırsatı bulamamış olsam da, en azından modelin daha çok iş adamları için tasarlandığını ve bir makam otomobilinin klasik çizgilerine sahip olduğunu belirteyim.
Henüz menzili yetmediği için çeşitli testlerin yapıldığı simülasyon merkezlerine kadar ulaşamayan araçların, çarpışma testi sonuçlarıysa merakla bekleniyor.
Kaynakça:
1- Denizli’de 5 ayrı elektrikli araç üretildi (05.01.2015), En Son Haber, http://www.ensonhaber.com/denizlide-5-ayri-elektrikli-arac-uretildi-2015-01-05.html, Erişim Tarihi: 01.09.2015
